Yaklaşık 1500 yıllık geçmişi olan ZİLE'Lİ SANATKARLAR ve ürünleri , tüm Türkiye'ye ismini duyurmalarına rağmen meslekleri yok olma tehlikesi yaşıyor.

ZİLEDE LEBLEBİCİLİK

             Bir zamanlar leblebilik Zile'de el sanatı idi . Leblebi denince Zile akla gelirdi. Asırlardır adı Pekmezi ve Leblebisi ile birlikte tanınan Zile de Bu gün leblebinin imalatçısı nerede ise hiç kalmamıştır.
             ZİLE ’nin meşhur sarı leblebisi kuru nohuttan yapılır. Nohutun leblebiye dönüşmesi bir buçuk aylık bir emeğin ürünüdür.Tarihi dükkanlarda , tek kavrumluk leblebiler kıl çuvallardan tenekelere , oradan leğenlere doldurulur. Odun ateşi yanan özel ocaklarda kavrulan leblebiler son kavurulmadan sonra tekrar çuvallara doldurup dumanı üstünde satışa sunulur.
              Zilenin her köşe başında bir leblebici dükkanı bulunurdu. Ancak altmışlı yıllarda sonra Z’le lebleb'hızla yayılan Tavşanlı leblebisinin hakimiyetine dayanamayarak , tüp gazın kullanıldığı modern yöntemler de uygulanmaya başlanmıştır. Özel Leblebi yapmak için öncelikle ateş tuğlası , kerpiç , tava ve özel bir kıl yastıkla bir kavurma ocağında imal edilen Zile leblebisi bugün sqatılan fabrikasyon leblebilere hiç benzemezdi. gerekir.
Kullanılacak odunların iz yapmayan cinsten olması önemlidir.Eleme işleminden geçirilen nohutlar önce boylarına göre ayrılır.Birinci kavurma işleminden sonra sıcak olarak çuvallara doldurulup iki gün dinlendirilir.
             İkinci kavurmadan sonra da iki gün dinlendirilen nohutlar kuru bir yere serilerek 15-20 gün bekletilir.Nohutlar üçüncü kavurmadan önce nemlendirilip bir kez daha bir gün süreyle çuvallarda bırakılır.
Üçüncü kavurmada nohutların kabukları ayrılır. Leblebinin acılı , tuzlu , karanfilli ve diğer çeşitlere dönüşmesi bu son kavurma işleminden sonra gerçekleşir. İmalat sürecinden de anlaşılacağı gibi , bu kadar çaba , zahmet ve eşsiz lezzet , ZİLE Leblebisinin ününün yıllar öncesinden bugünlere taşınmasındaki en önemli nedendir.